Gezondheidsproblemen
Ziek van de stress
Van stress kun je ziek worden. Heel erg ziek zelfs, soms tot de dood erop volgt.
Stress zelf is geen ziekte, maar eerder een toestand van het lichaam. Je lichaam is dan in paraatheid gebracht om stressoren (bedreigingen, of dingen waar je bang van wordt) aan te pakken of te ontvluchten.
Stress is in de eerste plaats dus iets goeds. Bij onze voorouders en bij dieren was stress een middel om bijvoorbeeld roofdieren te ontvluchten. Tegenwoordig hebben mensen last van psychosociale stress, ofwel de mentale belasting door de omgang met anderen op het werk en in het privéleven. Als deze stress te lang aanhoudt, dan kan stress ziekte veroorzaken. Tegenwoordig lezen we veel over burn-out, vooral in verband met stress op het werk.
Effecten van adrenaline en cortisol : receptoren
De belangrijkste hormonen die tijdens stress verhoogd worden afgegeven aan het bloed zijn adrenaline en cortisol. Zij zorgen ervoor, dat hartslag en bloeddruk omhoog gaan, je spieren aanspannen, de ademhaling versneld wordt en je je beter gaat concentreren op wat er om je heen gebeurt. Adrenaline en cortistol zorgen ervoor, dat de zuurstofspanning in het bloed omhoog gaat, en gaat er meer bloed (en dus zuurstof) naar de spieren gaat. Daarnaast spreken ze glucosevoorraden in de lever en de spieren aan, waardoor de spieren genoeg energie hebben om samen te kunnen trekken en bewegingen mogelijk te maken.
De effecten van adrenaline en cortisol ontstaan, doordat beide hormonen aan speciale receptoren op de cellen binden. Receptoren zijn een soort van antennes, waardoor de cellen weten wat er in het lichaam gebeurt en hoe ze moeten reageren. Cellen in het hart bijvoorbeeld hebben receptoren voor adrenaline. Als adrenaline aan deze receptoren bindt, weten de hartcellen dat ze harder moeten samentrekken en vlugger moeten kloppen om de bloeddruk te verhogen en het bloed sneller te laten stromen. Receptoren voor cortisol zitten bijvoorbeeld in de lever. Als cortisol bindt, dan reageren de levercellen met de aanmaak en afgifte van glucose (suiker).
Gezondheidsproblemen in de hersenen
Receptoren voor adrenaline en cortisol zitten door het hele lichaam, ook in de hersenen. Deze receptoren zorgen voor de gezondheidsproblemen in de hersenen bij langdurige stress. Dit kan leiden tot een burn-out, depressie of slapeloosheid. Adrenaline kan echter niet vanuit het bloed de hersenen binnen dringen. Adrenaline kan in de hersenen worden aangemaakt en afgegeven, maar meestal wordt noradrenaline in de hersenen gebruikt. Noradrenaline lijkt sterk op adrenaline en bindt aan dezelfde receptoren.
Gezondheidsproblemen in de rest van het lichaam
Adrenaline en cortisolreceptoren in de organen zorgen voor somatische ziekten als gevolg van stress. Hart- en vaatziekten zijn misschien wel de bekendste voorbeelden daarvan. Maar er treden ook andere effecten op van adrenaline en cortisol bij langdurige stress. Denk daarbij aan zwaarlijvigheid en diabetes, maag- en darmproblemen, of verminderde afweer tegen virussen en bacteriën.
